گسترش آلودگی یک «پشه» دردسرساز
تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۱۹۶۶۸
کارشناس مدیریت بیماریهای منتقله از «آئدس» اداره بیماریهای قابل انتقال از ناقلین وزارت بهداشت، ضمن تشریح بیماریهایی که توسط این ناقل منتقل میشوند، گفت: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت مناطق جنوبی ایران در کمربند انتشار بیماریهای ناشی از گزش پشه آئدس قرار دارند و هرچند که این پشه بومی کشور نیست، اما ایران شرایط آب و هوایی خوبی برای استقرار پشه آئدس دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
دکتر عبدالرضا میراولیایی در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اینکه بیماری دانگ از طریق پشه «آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس» منتقل میشود، گفت: پشه آئدس میتواند علاوه بر ایجاد بیماری دانگ، سبب بروز بیماریهایی نظیر زیکا و چیکن گونیا شود. گسترش بیماریها از طریق پشه آئدس و سایر پشهها و ناقلین، وابسته به شرایط محیطی است. مبادلات کالا و مسافرتهای انسانها دو راه عمده انتقال این بیماری بین کشورها است؛ چرا که پشه آئدس میتواند از این طرق وارد کشورهای مختلف شود.
"پشه آئدس" بومی ایران نیستوی با بیان اینکه پشه آئدس دو گونه متفاوت دارد، تصریح کرد: گونه اول که ناقل اصلی بیماری است "پشه آئدس اجیپتی" است که در آب و هوای گرم و مرطوب و بیشتر در جوار انسان زندگی میکند و داخل منازل و اماکن فعالیت میکند. گونه دوم "پشه آئدس آلبوپیکتوس" است که گونه وحشی است و در جوار انسان زندگی نمیکند و بیشتر تمایل به فعالیت در بین درختان و طبیعت دارد. البته پشه آئدس گونههای دیگری هم در دنیا دارد که فعلا ثابت نشده است میتوانند نقشی در بروز بیماری تب دانگ داشته باشند. زادگاه این پشهها آسیای جنوب شرقی و آفریقا است و به شکل بومی در ایران وجود ندارد.
بیماریهایی که توسط "پشه آئدس" منتقل میشوداو با اشاره به اینکه پشه آئدس میتواند بیماریهای زیادی را منتقل کند، اظهار کرد: سه بیماری مهمی که پشه آئدس منتقل میکند شامل بیماری دانگ، زیکا و چیکونگونیا است. بیماریهای دیگری مانند تب زرد نیز توسط این پشه منتقل میشود، اما از آنجایی که این بیماری فعلا در لیست بیماریهایی نیست که بتواند همهگیریهای گسترده ایجاد کند و از سوی دیگر واکسن هم دارد، بنابراین موارد بیماری تب زرد محدود است و در کشورهای اطراف ایران گزارش نشده است و در حال حاضر مانند سه بیماری ذکر شده از اهمیت بالایی برخوردار نیست.
ابتلا به تب دانگ در چه صورت ایمنی ایجاد میکند؟وی با بیان اینکه بیماری دانگ نوعی بیماری ویروسی است که چهار نوع مختلف دارد، گفت: در صورت ابتلا به هر کدام از انواع آن، ایمنی فقط برای همان نوع ایجاد میشود و احتمال ابتلا به انواع دیگر همچنان وجود دارد. این بیماری درمان خاصی ندارد و تنها درمانهای حمایتی برای آن وجود دارد.
میراولیایی بیان کرد: بیماری تب دانگ یا تب استخوانشِکن میتواند با علائمی شبیه به سرماخوردگی و کرونا مانند تب شدید، درد استخوانی و عضلانی، سردرد، درد حدقه چشم و... شروع شود. این بیماری در اکثر موارد به ویژه در کسانی که نقص سیستم ایمنی ندارند میتواند به شکل خود محدود شونده با درمان حمایتی بهبود یابد.
چیکونگونیا؛ بیماری غیرکشنده، اما دردناکوی با اشاره به اینکه بیماری چیکونگونیا یکی دیگر از بیماریهای ویروسی است که از طریق گزش پشه آئدس اجیپتی و پشه آئدس آلبوپیکتوس منتقل میشود، اظهار کرد: دردهای مفصلی مهمترین شاخصه ابتلا به چیکونگونیا است. این دردهای مفصلی به راحتی با داروی مسکن درمان نمیشود و حتی ممکن است سبب افزایش علائم بیماری و موارد شدید آن شود. البته این بیماری برخلاف بیماری تب دانگ کشنده نیست؛ هرچند که این بیماری میتواند در افراد مسن، خانمهای باردار و کودکان به شکل نوع شدید ایجاد شود.
ابتلا به "زیکا" و احتمال به دنیا آمدن نسلی با عقبماندگیوی افزود: بیماری دانگ و چیکونگونیا تنها از طریق گزش پشه از فرد مبتلا به سایرین منتقل میشوند، اما بیماری «زیکا» که یکی دیگر از بیماریهای منتقله توسط پشه آئدس است علاوه بر آنکه از طریق گزش پشه میتواند منتقل شود، از طریق روابط جنسی و نیز از طریق مادر به جنین قابلیت انتقال دارد. همین امر نگرانیها را افزایش میدهد، زیرا ممکن است نوزادانی با سرهای کوچک (میکروسفال) به دنیا بیایند و از این منظر بیماری زیکا دارای اهمیت زیادی است، زیرا شاید بتواند باعث به دنیا آمدن نسلی با عقبماندگی ذهنی شود.
بقای بیماری حتی در نسل دوم پشههای آئدسمیراولیایی تاکید کرد: این سه بیماری فعلا واکسن موثر و درمان اختصاصی ندارند و به همین جهت مبارزه با پشه ناقل برای ما اهمیت بالایی دارد؛ البته مبارزه با آنها کار سخت و هزینهبری است. لطمههای اقتصادی بیماریهای قابل انتقال از طریق پشه آئدس به کشور چندین برابر بیماریهای قابل انتقال توسط پشه آنوفل (بیماری مالاریا) است. یکی از علل این اتفاق این است که پشه آئدس «روز گردش» است و به همین دلیل افراد در طول روز و حین فعالیت روزانه ممکن است مورد گزش قرار گیرند که به دنبال آن میتواند همهگیریهای گستردهای رخ دهد.
او ادامه داد: بخشی از چرخه زندگی پشهها در داخل آب صورت میگیرد. تخم پشه آئدس نسبت به خشکی مقاوم است و ممکن است بیش از یک سال هم در خشکی سالم بماند و به محض بارندگی تخمها تفریخ شده و پشه مراحل زندگی نوزادی خود را طی کرده و بالغ شوند. این درحالی است که تخم پشه آنوفل که عامل انتقال مالاریا است برای طی کردن چرخه زندگی و بالغ شدن نیاز به آب دارد و در صورتی که تخم پشه آنوفل در آب قرار نگیرد بلافاصله از بین خواهد رفت. از دیگر علل اهمیت پشه آئدس این است که اگر پشه آئدس به ویروس دانگ آلوده شود، تخمهایش هم آلوده به بیماری هستند و این یکی از چالشهای مهم ما است.
پای پشه آئدس چگونه به ایران باز میشود؟وی با اشاره به اینکه پتانسیل ورود ناقل تب دانگ به ایران مخصوصا در مناطق جنوبی کشور بالا است، تصریح کرد: از این رو واردات گیاه لاکی بامبو از کشورهای آسیای جنوب شرقی به علت اینکه امکان جابجایی تخم و مراحل نوزادی پشه را دارد، ممنوع اعلام شده است.
وی عامل دیگر انتقال پشه ناقل بیماری را از طریق لاستیکهای خودرو معرفی کرد و گفت: قسمت عمده لاستیکها در کشورهای آسیای جنوب شرقی تولید میشود و به سایر کشورها صادر میشود و این در حالی است که پشه آئدس تمایل به تخمگذاری در این لاستیکهای نو یا لاستیک مستعمل دارد. اگر لاستیکی از کشور آلوده بیاید و ما شرایط خوبی برای نگهداری آنها در انبارهای مسقف نداشته باشیم و لاستیکها در تماس با آب باران قرار گیرد چرخه زندگی پشه ناقل بیماری برقرار خواهد شد. در این سالها با متولیان واردات لاستیکها و وزارتخانههای مرتبط تعامل خوبی داشتیم و آنها با درک حساسیت موضوع با ما همکاری کردهاند تا ورود لاستیکها بدون لفافه و پوشش به کشور ممنوع باشد.
او تاکید کرد: همچنین ممکن است پشه آئدس بالغ توسط هواپیما یا کشتی و یا خودرو از کشورهای آلوده به ایران منتقل و سپس به سرعت پخش شود که در تمامی مبادی ورودی کشور نظام مراقبت حشره شناسی و بیماری در حال انجام است.
گسترش آلودگی ناشی از آئدس تا پشت مرزهای ایران
وی با بیان اینکه هم اکنون بروز بیماری تب دانگ مشکل مهم بهداشتی و جدی در دنیا است، اظهار کرد: از بین کشورهای همسایه ما عربستان، یمن، هند و... هم درگیر هستند و متاسفانه بیماری و آلودگی با پشه آئدس تا پشت مرزهای کشور ما هم رسیده است؛ به طوری که در افغانستان یا ایالت سند پاکستان مخصوصا در شهر کراچی بیماری در سطح وسیعی شایع است. علاوه بر آن مقاومت پشه ناقل بیماری به برخی حشرهکشهای متداول که برای مبارزه و کنترل از آنها استفاده میشود نیز گزارش شده است؛ و خطراتی که نقاط جنوبی کشور را تهدید میکند
او با اشاره به اینکه مسافرت برخی از ایرانیان در تابستان به کشورهای تایلند، چین و مالزی به عنوان گردشگر، خطر ابتلاء به بیماریهای قابل انتقال از پشه آئدس را زیاد میکند، بیان کرد: ضمناً مناطق جنوبی ایران بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در کمربند انتشار این بیماریها قرار دارد و در صورت ورود بیماری به کشور ما عواقبی شدیدتر از بیماری مالاریا را شاهد خواهیم بود چرا که پشه ناقل شناسایی شده (اجیپتی و آلبوپیکتوس)، ویروس را از راه تخم به نسلهای بعد منتقل میکنند که موجب انتشار سریع بیماری خواهد شد.
وی افزود: باتوجه به این مراودات احتمال اینکه بیماری تب دانگ از مرزهای شرقی به داخل کشور گسترش یابد وجود دارد مضاف بر اینکه در ایران عموما شرایط آب و هوایی خوبی برای استقرار پشه آئدس داریم؛ هرچند که این پشه بومی کشور هم نیست؛ بنابراین لازم است مراقبت فعال انسانی و حشرهشناسی در فرودگاههای بینالمللی، گمرکات و بنادر تجاری داشته باشیم.
توجه به بهداشت محیط مهمترین اصل مقابله با پشه آئدس
کارشناس مدیریت بیماریهای منتقله از «آئدس» اداره بیماریهای قابل انتقال از ناقلین وزارت بهداشت با اشاره به اینکه مهمترین عامل در مبارزه با پشه ناقل آئدس توجه به بهداشت محیط و بهسازی محیط است، تصریح کرد: دقت در رها نکردن زباله و فاضلاب در محیط عمومی بسیار در جلوگیری از انتشار بیماری و پشه موثر است. بر این اساس جمعآوری بهداشتی زبالهها و فاضلابها در کنترل پشه آئدس در کشور کمک میکند. این پشه تمایل به تخم گذاری در محیطهای آبی با حجم کم مانند لاستیکها، قوطی کنسرو رها شده، برخی زبالهها، ظرف زیر گلدان و … دارد.
میراولیایی بیان کرد: عمده فعالیت پشههای آئدس معمولا در هوای گرگ و میش و زمانهای طلوع و غروب آفتاب است. این درحالی است که پشه ناقل بیماری در طول روز هم فعال هستند و برای پیشگیری از گزش نمیتوانیم توصیههایی مانند خوابیدن در پشهبند و... را به مردم داشته باشیم. استفاده از دور کنندههای حشرات، پوشیدن لباسهای روشن و گشاد و... میتواند در دوری از گزش حشرات موثر باشد.
بار اقتصادی بالای مبارزه با پشه آئدسوی افزود: از دیگر دلایل اهمیت پشه آئدس این است که پشه از چندین نفر در طول یک نوبت خونخواری، تغذیه میکند و همین امر سبب میشود در صورت آلوده بودن پشه به ویروس احتمال همهگیری بیماری بیشتر شود. در این میان اگر پشه در منطقهای مستقر شود، برای مبارزه با آن ابزار و وسایلی همچون حشره کش و نیروی انسانی زیادی لازم است و نسبت به تجربه مبارزه و کنترل مالاریا ۶ تا ۸ برابر هزینه اقتصادی بیشتری دارد.
وی افزود: اکنون در استان هرمزگان در سه شهرستان بندرعباس، بندر لنگه، بندر سیریک پشه آئدس اجیپتی صید شده است، اما خوشبختانه شرایط تحت کنترل است و اقدامات مراقبتی مناسبی با جدیت و شدت در حال انجام است تا پشه به سایر شهرستانهای استان هرمزگان ورود نکند. تاکنون در استان هرمزگان هیچ موردی از انتقال بیماری دانگ، چیکونگونیا و زیکا به شکل انتقال محلی و بومی دیده نشده است.
او در خاتمه تاکید کرد: در مجموع در کشور از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۰۰ تعداد ۴۹ بیمار مبتلا به تب دانگ و ۵۳ مورد بیماری چیکونگونیا داشتیم و خوشبختانه امسال هنوز موردی از این بیماریها شناسایی نشده است. موارد مبتلای سالیان قبل هم همگی در خارج از کشور مبتلا شده بودند و صرفا در داخل کشور شناسایی شدهاند.
منبع: فرارو
کلیدواژه: پشه آئدس بیماری های قابل انتقال پشه ناقل بیماری بیماری تب دانگ منتقل می شود بیماری دانگ بیماری هایی پشه آئدس لاستیک ها بیماری ها کشور ها گزش پشه پشه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۱۹۶۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شکست تلاش آمریکا برای گسترش نفوذ در آفریقا
افسر اطلاعاتی بازنشسته سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) درخواست اخیر دولتهای چاد و نیجر برای خروج نیروهای عملیات ویژه آمریکایی از خاک این کشورها را یک شکست دیگر برای سیاست گسترش نفوذ آمریکا در قاره آفریقا میداند.
به گزارش مشرق، رسانهها اخیرا گزارش دادند نیروهای عملیات ویژه آمریکایی بعد از آنکه مقامهای چاد حضور نظامیان آمریکایی در این کشور را غیرقانونی خواندند قرار است در روزهای آینده خاک این کشور آفریقایی را ترک کنند. این اتفاق بعد از آن میافتند که سربازان آمریکایی که در نیجر حضور داشتند نیز مجبور به خروج از این کشور شدند.
به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، از مجموع ۷۵ نیروی ویژه ارتش آمریکا که در شهر «انجامنا»، پایتخت چاد حضور داشتند، قرار است دهها سرباز پیش از فرا رسیدن موعد انتخابات ریاست جمهوری این کشور در ششم مه، خاک آنجا را ترک کنند.
رهبران چاد در ماه آوریل نامهای را برای وابسته نظامی آمریکا در این کشور فرستاده و به او اطلاع دادند انجامنا به توافقش با واشنگتن که اجازه به حضور این نظامیان در چاد میداد موسوم به توافق وضعیت نیروها پایان میدهد. هنوز تعداد دقیق سربازان آمریکایی حاضر در این کشور آفریقایی مشخص نیست اما مقامهای آمریکایی تاکید میکنند این تعداد بیشتر از ۱۰۰ سرباز نیست. به گزارش مطبوعات آمریکا، پنتاگون همچنان امیدوار به مذاکرات بر سر توافق جدیدی با دولت چاد و بازگرداندن سربازانش به این کشور بعد از انتخابات ششم مه است.
لری جانسون، مامور کهنهکار سابق سازمان سیا معتقد است ارتش آمریکا در صورت خروج از چاد دیگر هرگز به آنجا باز نخواهد گشت.
لری جانسون که مقام وزارت امور خارجه آمریکا نیز بوده در واکنش به برنامه خروج نظامیان آمریکایی از نیجر و چاد گفت: «آسانترین شکلی که میتوان این مساله را بیان کرد این است که این روند دارد شکست میخورد.»
او ادامه داد: «ارتش آمریکا در هر دوی این کشورها پایگاههایی نظامی دارد که برای تعقیب عوامل القاعده و تلاش برای از بین بردن آنها طراحی شدهاند. اما به وضوح دولتهای محلی دارند اجرای این سیاست از سوی آمریکا را رد میکنند. این واقعا یک رسوایی برای آمریکا از این نظر که کلیت نفوذش را از دست میدهد محسوب میشود و من فکر میکنم روسیه قرار است جای آن را بگیرد.»
کشور چاد از ۱۹۰۰ تا ۱۹۶۰ میلادی تحت حاکمیت استعمارگر فرانسویها قرار داشت. بعد از آنکه این کشور آفریقایی استقلال یافت فرانسویها باز هم در چند مقطع در دهههای ۱۹۶۰، ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به بهانه حفاظت از دولتهای حاکم در چاد سربازانشان را به این منطقه اعزام کردند. نیروهای فرانسوی در فاصله سالهای ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۴ یک حضور دائم را در چارچوب «عملیات قرقی» در این کشور آفریقایی حفظ کردند. بهانه اجرای این عملیات نیز حفاظت کردن از چاد در مقابل شبهنظامیان و نیروهای لیبیایی اعلام شد. بعد از سال ۲۰۱۴ فرانسه عملیات موسوم به «عملیات برخان» را جایگزین آن کرد. هر چند پاریس این عملیات را یک عملیات ضد تروریسم گسترده در منطقه ساحل در آفریقا خواند اما اکثر دولتهای این منطقه آن را به عنوان تلاشی شکست خورده محکوم کردند.
روزنامه واشنگتن پست در ماه مه ۲۰۱۴ گزارش کرد آمریکا حدود ۸۰ سرباز را عازم چاد کرده تا از عملیات هواپیماهای شناسایی، اطلاعاتی و نظارتی برای ماموریت یافتن گروهی از دختران دانشآموز نیجریهای ربوده شده توسط تروریستها در شمال نیجریه حمایت کنند. کاخ سفید پس از آن اعلام کرده بود این نیروها «تا زمانی که دیگر نیازی به کمک آنها به حلوفصل این پرونده آدمربایی نباشد» در چاد باقی خواهند ماند. پایگاه تامدیسپاچ در سال ۲۰۱۴ گزارش کرد که تحقیقات این پایگاه مشخص کرده آمریکا به شکلی بیسروصدا بعد از آنکه بمبارانهای ناتو، لیبی را به عصر حجر بازگرداند، مناطق نزدیک به آن را بیثبات کرد و باعث جهش خشونت افراطگران و شبهنظامیان شد، حضور نظامی خود در چاد را افزایش داده است.
بعد از شکست عملیات برخان که هدفش قرار بود شکست دادن تروریستها باشد کشورهای مالی، نیجر و بورکینافاسو به شکل پی در پی خواستار خروج سربازان فرانسوی از خاک این کشورها شدند. سربازان فرانسوی در بازه زمانی فوریه ۲۰۲۲ تا مارس ۲۰۲۳ خاک این سه کشور آفریقایی را ترک کردند و در این میان حدود ۱۰۰۰ سرباز فرانسوی به چاد منتقل شدند و تا همین امروز نیز در آنجا باقی ماندهاند.
در این میان واشنگتن پست معتقد است ژنرال محمد ادریس دبی اتنو که از ۲۰۲۱ رهبر چاد بوده به زودی بعد از تکمیل خروج سربازان آمریکایی از خاک کشورش، سربازان فرانسوی را نیز وادار به خروج از چاد میکند. این روزنامه آمریکایی متذکر شد چاد به همراه مالی، نیجر و بورکینافاسو برای حل مسائل اقتصادی و امنیتی خود در حال گرایش به روسیه هستند.
چاد از مدتی پیش مشغول تقویت کردن روابطش با روسیه بوده است. مهمت ادریس دبی اتنو در ماه ژانویه سفری رسمی به روسیه داشت و در ماه ژوئیه گذشته نیز وزیر امور خارجه چاد در اجلاس روسیه-آفریقا در سن پترزبورگ شرکت کرد.
جانسون خاطرنشان کرد: «این روسیه نیست که سابقه به بردگی کشیدن سیاهپوستان آفریقایی را داشته باشد. در درجه دوم نیز روسیه هیچ روابط نزدیکی با امپراتوریهای استعمارگر نداشته است. این فرانسویها، انگلیسیها، آلمانیها، هلندیها و بلژیکیها هستند که سابقه طولانی در به استثمار کشیدن آفریقا و مردم و منابعش داشتهاند. بنابر این من صراحتا فکر میکنم هم روسیه و هم چین به عنوان واسطههایی صادق دستکم خیلی صادقتر از آمریکا، توسط کشورهای منطقه در نظر گرفته میشوند.
این تحلیلگر سابق سازمان سیا نتیجهگیری کرد: «این اتفاقات را میتوانیم بخشی از فروپاشی به اصطلاح نظم بینالمللی قانون محور تحت رهبری آمریکا بخوانیم. تلاشهای آمریکا برای سلطه یافتن بر جهان دارند خنثی میشوند. این تلاشها به نوک قله خود رسیدند و حالا دارند از سراشیبی سقوط میکنند. بنابراین من هم فکر میکنم این یک نشانه دیگر از این است که سیاستهای آمریکا دارند به بیراهه میروند.»